Komisja zaproponowała przegląd obowiązujących norm handlowych mających zastosowanie do szeregu produktów rolno-spożywczych, takich jak owoce i warzywa, soki owocowe i dżemy, miód, drób lub jaja. Proponowane zmiany powinny pomóc konsumentom w dokonywaniu bardziej świadomych wyborów dotyczących zdrowszej diety i przyczynić się do zapobiegania marnowaniu żywności.

Komisja przedstawiła m.in. następujące wnioski dotyczące:

• wskazywania miejsca pochodzenia: jaśniejsze i obowiązkowe przepisy dotyczące oznaczania pochodzenia miodu, orzechów i suszonych owoców, dojrzewających bananów, a także oczyszczonych, przetworzonych i pokrojonych owoców i warzyw (takich jak zapakowane liście sałaty). W przypadku mieszanek na etykiecie będzie musiał być podany kraj lub kraje pochodzenia. Wskazanie krajów pochodzenia zwiększy przejrzystość dla konsumentów. Powinno również promować produkcję tych produktów w UE;
• marnowania żywności: proponowane zmiany dotyczą marnowania żywności i odpadów opakowaniowych. Na przykład tak zwane „brzydkie” owoce i warzywa (z wadami zewnętrznymi, ale nadal nadające się do spożycia lokalnego/bezpośredniego) sprzedawane konsumentom lokalnie i bezpośrednio przez producentów byłyby zwolnione z obowiązku przestrzegania norm handlowych. Ich odzysk w stanie świeżym mogłaby zapewnić konsumentom większe możliwości zakupu świeżych owoców i warzyw po bardziej przystępnych cenach i przynieść korzyści producentom działającym w krótkich łańcuchach dostaw. Niektóre produkty dotknięte klęskami żywiołowymi lub innymi wyjątkowymi okolicznościami mogą również być sprzedawane, jeżeli są bezpieczne do spożycia;
• pakowania: produkty przeznaczone na darowiznę mogą być zwolnione z głównych wymogów dotyczących etykietowania. Ograniczy to biurokrację i znakowanie, a tym samym ułatwi uczestnictwo podmiotów w darowiznach;
• soków owocowych: soki owocowe będą mogły nosić opis „bez dodatku cukru” w celu wyjaśnienia, że w przeciwieństwie do nektarów owocowych soki owocowe z definicji nie mogą zawierać dodanych cukrów, czego większość konsumentów nie jest świadoma. Ponadto, aby sprostać rosnącemu popytowi konsumpcyjnemu na produkty o niższej zawartości cukru, na etykiecie soku owocowego o zmienionym składzie można umieścić informację „sok owocowy o obniżonej zawartości cukru”. Aby jeszcze bardziej uprościć procedurę i dostosować się do gustów konsumentów, można obecnie stosować termin „woda kokosowa” obok terminu „sok kokosowy”;
• dżemów i marmolad: zawartość owoców w dżemach zostanie zwiększona z 350 gramów do minimum 450 gramów (do 550 gramów dla najwyższej jakości) na kilogram gotowego produktu. Wraz z ogólnym wzrostem zawartości owoców konsumentom oferowane będą produkty o mniejszej zawartości cukrów prostych i większej ilości owoców niż obecnie. Określenie „marmolada”, dopuszczone dotychczas wyłącznie w odniesieniu do dżemów cytrusowych, będzie obecnie dozwolone dla wszystkich dżemów w celu wprowadzenia możliwości dostosowania nazwy produktu do nazwy najczęściej stosowanej;
• jaj: panele słoneczne mogą być obecnie stosowane na zewnątrz pomieszczeń wykorzystywanych w systemach produkcji jaj na wolnym wybiegu. Przyczyni się to do zwiększenia dostaw energii ze źródeł odnawialnych. Znakowanie jaj odbywać się będzie również bezpośrednio w gospodarstwie, co poprawi identyfikowalność.

Co dalej?

Wnioski dotyczące świeżych owoców i warzyw, jaj i drobiu odnoszą się do aktów delegowanych i wykonawczych. Teksty będą dostępne przez jeden miesiąc w celu otrzymania informacji zwrotnej od społeczeństwa. Następnie akty delegowane zostaną przyjęte i przekazane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie na dwumiesięczny okres kontroli. Komisja opublikuje je po zakończeniu tej procedury. Wnioski dotyczące dżemów, marmolady, soków owocowych i miodu odnoszą się do dyrektyw i zostaną one poddane zwykłej procedurze współustawodawczej Parlamentu Europejskiego i Rady przed ich publikacją i wejściem w życie.

Jednocześnie Komisja przesyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie w celu przyjęcia w niedalekiej przyszłości nowych norm handlowych dotyczących cydru i perry oraz oznaczania pochodzenia nasion strączkowych. Produkty te nie są obecnie objęte żadnymi normami handlowymi określonymi w rozporządzeniu w sprawie wspólnej organizacji rynku.

Kontekst

Normy handlowe UE mają na celu zapewnienie wysokiej jakości produktu, ochrony konsumentów oraz spójności norm na rynku UE. Ułatwiają one również handel z państwami trzecimi, ponieważ są zgodne z normami obowiązującymi na szczeblu międzynarodowym od lat 50. XX w. W ciągu ostatniego dziesięciolecia na rynkach rolnych zaszły znaczne zmiany, napędzane innowacjami, ale także ewoluującymi obawami społecznymi i zapotrzebowaniem konsumentów. Przedstawione dziś wnioski zapewnią, aby – zgodnie ze strategią „od pola do stołu” i celami zrównoważonego rozwoju ONZ – normy handlowe mogły przyczynić się do promowania i upowszechnienia zrównoważonych produktów przy jednoczesnym zaspokojeniu nowych potrzeb konsumentów i podmiotów gospodarczych.

Aby produkty rolno-spożywcze mogły być wprowadzane na rynki UE i sprzedawane konsumentom, muszą one być zgodne z unijnymi normami handlowymi lub normami ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym. Normy handlowe dotyczą zewnętrznych właściwości produktów i niewidocznych cech, które wynikają z określonych procesów produkcji, takich jak zawartość owoców w dżemach. Mają one jednakowe zastosowanie zarówno do produktów unijnych, jak i do produktów importowanych.

Więcej informacji

• Sprawozdanie z oceny skutków dotyczące przeglądu unijnych norm handlowych dotyczących produktów rolnych w celu zapewnienia upowszechniania i dostaw zrównoważonych produktów
• Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej tzw. „dyrektywy śniadaniowe” w odniesieniu do miodu, soków owocowych, dżemów owocowych i mleka odparowanego
• Sprawozdanie Komisji Europejskiej dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przyszłych norm handlowych dotyczących cydru i perry oraz nasion roślin strączkowych
• Platforma „Wyraź swoją opinię”: propozycje dotyczące jaj i drobiu
• Platforma „Wyraź swoją opinię”: wnioski dotyczące owoców i warzyw
• Normy handlowe dotyczące owoców i warzyw
• Normy handlowe dotyczące jaj
• Normy handlowe dotyczące drobiu

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 21 kwietnia 2023 r.