Dziś rozpoczyna się nowy dwuletni projekt poświęcony walce z antysemityzmem w Europie przez edukację. Projekt będzie finansowany z programu Erasmus+ i realizowany przez UNESCO we współpracy z Biurem Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR).

Po inauguracji projektu UNESCO i jego partnerzy przygotują dostosowane do konkretnych potrzeb działania, które pomogą organom krajowym państw członkowskich UE w opracowaniu edukacyjnego wymiaru krajowych planów zwalczania antysemityzmu. W momencie inauguracji 11 państw oficjalnie potwierdziło swój udział. Są to Austria, Belgia (Walonia-Bruksela), Chorwacja, Czechy, Francja, Grecja, Hiszpania, Niemcy (Badenia-Wirtembergia i Szlezwik-Holsztyn), Rumunia, Słowenia i Włochy.

Projekt ma składać się z różnych działań, takich jak szkolenia bezpośrednie dla osób szkolących nauczycieli, podmiotów kształtujących politykę i organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz webinaria tematyczne dla osób szkolących nauczycieli i wychowawców ze wszystkich państw członkowskich UE. Celem jest wspieranie nauczycieli i wychowawców w zwalczaniu teorii spiskowych i antysemityzmu na zajęciach lekcyjnych. Projekt pomoże również ocenić krajowe programy nauczania i jakość podręczników szkolnych w odniesieniu do antysemityzmu w Europie oraz poziom przygotowania nauczycieli. Ostatecznie opracowane zostaną zalecenia dla podmiotów kształtujących politykę na szczeblu krajowym i regionalnym.

Edukacja ma do odegrania ważną rolę w podnoszeniu świadomości młodych ludzi na temat uprzedzeń, retoryki ekstremistycznej, myślenia spiskowego i ideologii, które napędzają dyskryminację i nienawiść. Jednym z nadrzędnych priorytetów programu Erasmus+ jest promowanie włączenia i różnorodności, co ma przyczyniać się do spójności społecznej i wzmacniania tożsamości europejskiej oraz promowania wartości Unii Europejskiej. Projekt ten wspiera również edukacyjny wymiar Strategii UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego.

Kontekst

Rosnący antysemityzm jest niepokojącym zjawiskiem w Europie i na świecie. Z badania przeprowadzonego przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) wynika, że obecnie 89 proc. Żydów odczuwa nasilającą się nienawiść i dyskryminację w swoim kraju, a 44 proc. młodych Żydów w Europie doświadcza napastowania na tle antysemickim. Z badania wynika również, że 62 proc. Żydów widziało lub słyszało, że osoby niebędące Żydami sugerowały, że Holokaust jest mitem lub został wyolbrzymiony. Ponadto z badania Eurobarometr z 2019 r. dotyczącego postrzegania antysemityzmu wynika, że 53 proc. Europejczyków uważa, że negowanie Holokaustu jest problemem w ich kraju.

W Unii Europejskiej nienawistne wypowiedzi będące aprobowaniem, negowaniem lub rażącym pomniejszaniem Holokaustu są zakazane na mocy decyzji ramowej Rady w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii.

W 2021 r. Komisja Europejska przyjęła pierwszą w historii strategię UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego, której najważniejsze punkty to: zapobieganie wszelkim formom antysemityzmu i ich zwalczanie; ochrona i wspieranie życia żydowskiego w UE; edukacja, badania naukowe i pamięć o Holokauście. Filarem wzmacniającym tę strategię są międzynarodowe działania UE na rzecz walki z antysemityzmem w skali światowej. W ramach strategii Komisja zleciła przygotowanie niezależnego sprawozdania eksperckiego zatytułowanego „The field of research on contemporary antisemitism and Jewish life: Working towards a European research hub” [Badania naukowe nad współczesnym antysemityzmem i życiem żydowskim: praca nad centrum badań w Europie”], które zostało opublikowane 31 marca 2023 r.

Jednym z głównych celów europejskiego obszaru edukacji jest budowanie bardziej odpornych i sprzyjających włączeniu społecznemu krajowych systemów kształcenia i szkolenia. Celem działań jest rozwiązanie problemu nierówności już na wczesnym etapie życia oraz uniezależnienie statusu i pochodzenia od poziomu wykształcenia i osiągnięć edukacyjnych.

Program Erasmus+ wspiera cele ram europejskiego obszaru edukacji i Karty praw podstawowych UE.

Więcej informacji Więcej informacji na temat nowego projektu UNESCO finansowanego w ramach programu Erasmus+ można znaleźć online.

• Prace Komisji Europejskiej w zakresie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego
• Program Erasmus+
• Europejski obszar edukacji
• Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej
• UNESCO: zwalczanie antysemityzmu przez edukację

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 3 kwietnia 2023 r.