Utworzenie europejskiego obszaru edukacji: Postępy w realizacji celów dotyczących edukacji w całej UE – pozostają wyzwania związane z kwestią równości i niedoborem nauczycieli

Komisja zatwierdziła sprawozdanie z postępów w tworzeniu europejskiego obszaru edukacji. W sprawozdaniu podsumowano dotychczasowe efekty inicjatyw realizowanych przez UE oraz obserwowane tendencje, jeśli chodzi o realizację celów w dziedzinie kształcenia i szkolenia na poziomie Unii. Określono także zadania, które są konieczne do osiągnięcia celu pośredniego na 2025 r.

40 realizowanych inicjatyw na szczeblu UE obejmuje strategiczne działania w ramach polityki edukacyjnej – kształcenie mieszane, uczenie się na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz europejską strategię na rzecz uniwersytetów, a także projekty finansowane przez UE, takie jak akademie nauczycielskie, koalicja na rzecz edukacji dla klimatu i centra doskonałości zawodowej. Prowadzone są działania w związku z pracami grup ekspertów, takich jak grupy zajmujące się dezinformacją lub inwestycjami wysokiej jakości. Wprowadza się także środki, dzięki którym program Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności staną się bardziej inkluzywne. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu na rzecz europejskiego obszaru edukacji inicjatywy te zwiększają skuteczność działań realizowanych przez państwa członkowskie.

Wspólne podejście na poziomie krajowym i unijnym okazało się szczególnie skuteczne w reagowaniu na nowe wyzwania, przed którymi unijne systemy kształcenia i szkolenia stawały w ciągu ostatnich dwóch lat: pandemia COVID-19 oraz przyjmowanie uczniów i nauczycieli uciekających przed rosyjską wojną napastniczą w Ukrainie. Dzięki solidnym ramom strategicznym, w które zaangażowane są zarówno państwa członkowskie, jak i kluczowe zainteresowane strony, możliwe stało się łączenie wiedzy i zasobów, zorganizowana wymiana dobrych praktyk oraz wdrażanie konkretnych rozwiązań.

Dołączony do sprawozdania Monitor Kształcenia i Szkolenia przedstawia przykładowe postępy w osiąganiu celów na poziomie Unii: zmniejsza się liczba osób wcześnie kończących naukę, natomiast rośnie odsetek osób z wykształceniem wyższym oraz uczestnictwo we wczesnej edukacji i opiece nad dzieckiem. Jednocześnie pojawiają się sygnały ostrzegawcze świadczące o konieczności podjęcia długoterminowych, systemowych wysiłków na rzecz poprawy równego dostępu do edukacji i rozwiązania problemu niedoboru nauczycieli. Nowe ogólnounijne wskaźniki dotyczące obu dziedzin będą wspierać politykę opartą na dowodach i wzajemne uczenie się.

Szacuje się, że dzięki programowi Erasmus+, Instrumentowi na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz funduszom polityki spójności łączne unijne wydatki na edukację i umiejętności w latach 2021–2027 będą trzykrotnie wyższe niż w okresie 2014–2020. W związku z tym w nadchodzących latach konieczne będzie skoncentrowanie na wdrażaniu, wysokiej jakości inwestycjach, absorpcji i regularnym monitorowaniu postępów przez państwa członkowskie, aby w efekcie można było utrwalić reformy systemowe i wywołać pozytywne skutki dla osób uczących się, nauczycieli, gospodarki i naszych społeczeństw.

Dalsze działania

W 2023 r., opierając się na ustaleniach zawartych w sprawozdaniu z postępu prac, Komisja przeprowadzi przegląd śródokresowy. Będzie on miał na celu sformułowanie wniosków i osiągnięcie niezbędnej dynamiki działań w okresie do 2025 r., kiedy to ma zostać przedstawione pełne sprawozdanie z tworzenia europejskiego obszaru edukacji.

Kontekst

Komisja i państwa członkowskie współpracują na rzecz realizacji do 2025 r. ich wspólnej wizji europejskiego obszaru edukacji, w którym wysokiej jakości kształcenie i szkolenie będą dostępne dla wszystkich. Kierując się wizją polityczną zatwierdzoną przez przywódców UE w 2017 r., szczegółowe podejście sformułowano w komunikacie Komisji z 2020 r., a następnie w dwóch rezolucjach Rady w sprawie strategicznych ram współpracy i w sprawie zarządzania z 2021 r.

Monitor Kształcenia i Szkolenia z 2022 r. stanowi część sprawozdania z postępu prac. Zawiera on porównanie systemów kształcenia i szkolenia w całej UE oraz 27 szczegółowych sprawozdań krajowych omawiających najważniejsze wyzwania i reformy polityczne służące osiągnięciu celów europejskiego obszaru edukacji w państwach członkowskich UE. Całkowicie zmodernizowana strona internetowa zawiera również nowy zestaw narzędzi monitorujących wraz ze wszystkimi danymi bazowymi.

Dodatkowe informacje

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 18 listopada 2022 r.