Komisja Europejska zatwierdziła dziś pierwszy pakiet planów strategicznych WPR dla siedmiu państw: Danii, Finlandii, Francji, Irlandii, Polski, Portugalii i Hiszpanii. Jest to ważny krok w kierunku wdrożenia nowej wspólnej polityki rolnej (WPR) w dniu 1 stycznia 2023 r. Nowa WPR ma sprawić, że europejski sektor rolny będzie bardziej zrównoważony, odporny i nowoczesny. W ramach zreformowanej polityki środki finansowe będą sprawiedliwiej rozdzielane między małe i średnie gospodarstwa rodzinne, a także młodych rolników. Ponadto rolnicy otrzymają wsparcie na wprowadzanie innowacji, od rolnictwa precyzyjnego po agroekologiczne metody produkcji. Poprzez wsparcie konkretnych działań w tych i innych dziedzinach, nowa WPR może stanowić podstawę bezpieczeństwa żywnościowego i społeczności rolniczych w Unii Europejskiej.

Nowa WPR zakłada bardziej wydajny i skuteczny sposób działania. Państwa UE będą wdrażać krajowe plany strategiczne WPR, łącząc finansowanie z tytułu wsparcia dochodu, rozwoju obszarów wiejskich i środków rynkowych. Opracowując swoje plany strategiczne WPR, każde państwo członkowskie dokonało wyboru spośród szerokiego zakresu interwencji na szczeblu UE, dostosowując je i ukierunkowując w taki sposób, aby odpowiadały one szczególnym potrzebom i warunkom lokalnym. Komisja ocenia, czy każdy plan przyczynia się do realizacji dziesięciu kluczowych celów WPR, które dotyczą wspólnych wyzwań środowiskowych, społecznych i gospodarczych. W ten sposób plany te będą zgodne z prawodawstwem UE i powinny przyczyniać się do realizacji celów UE w zakresie klimatu i środowiska, w tym w zakresie dobrostanu zwierząt, określonych w opracowanej przez Komisję strategii „od pola do stołu” i strategii na rzecz bioróżnorodności.

Komisarz ds. rolnictwa, Janusz Wojciechowski, powiedział: Jesteśmy o krok bliżej wdrożenia nowej WPR na najbliższe pięć lat. Krok ten czynimy w kluczowym momencie, kiedy wyraźnie widać, jak ważne jest solidne wsparcie dla naszego sektora rolnego. Rolnicy stoją w obliczu trudnych wyzwań, takich jak gwałtowny wzrost kosztów produkcji spowodowany rosyjską agresją na Ukrainę oraz niedawna letnia susza. Rolnictwo jest działalnością długoterminową i europejscy rolnicy muszą mieć jasne ramy prawne i finansowe na przyszłość. Nowa WPR pomoże nam wspierać stabilne źródła utrzymania w rolnictwie i długoterminowe bezpieczeństwo żywnościowe poprzez wspieranie inteligentnego, konkurencyjnego, odpornego i zróżnicowanego sektora rolnego. Wyrażam uznanie dla ciężkiej pracy państw członkowskich w celu sfinalizowania swoich planów i wsparcia sektora rolnego. Komisja będzie nadal określać wytyczne, jak najlepiej wykorzystać to, co WPR oferuje naszym rolnikom, społecznościom wiejskim i obywatelom jako całości.

W latach 2023–2027 WPR skorzysta z finansowania w wysokości 270 mld euro. Siedem zatwierdzonych dziś planów odpowiada budżetowi w wysokości ponad 120 mld euro, z czego ponad 34 mld euro przeznaczone jest tylko na cele środowiskowe i klimatyczne oraz ekoschematy. Kwota ta może być wykorzystana na przykład na promowanie korzystnych praktyk dla gleby oraz poprawę gospodarki wodnej i jakości użytków zielonych. W ramach WPR można również promować zalesianie, zapobieganie pożarom, odtwarzanie lasów i ich przystosowanie do zmiany klimatu. Rolnicy uczestniczący w ekoschematach mogą być wynagradzani m.in. za niestosowanie lub zmniejszenie stosowania pestycydów oraz za ograniczanie erozji gleby. Od 86 do 97 proc. krajowej wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych będzie uprawianych zgodnie z normami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. Znaczne środki finansowe zostaną również przeznaczone na wsparcie rozwoju produkcji ekologicznej, przy czym większość państw będzie dążyć do podwojenia, a nawet potrojenia powierzchni ekologicznych użytków rolnych. Obszary o ograniczeniach naturalnych, takie jak obszary górskie lub przybrzeżne, będą nadal korzystać ze specjalnych środków finansowych na utrzymanie działalności rolniczej.

W związku z rosyjską agresją na Ukrainę i obecnym gwałtownym wzrostem cen towarów Komisja zwróciła się do państw członkowskich o wykorzystanie wszystkich możliwości przewidzianych w ich planach strategicznych WPR, aby wzmocnić odporność sektora rolnego w celu promowania bezpieczeństwa żywnościowego. Obejmuje to zmniejszenie zależności od nawozów sztucznych i zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych bez uszczerbku dla produkcji żywności, a także promowanie zrównoważonych metod produkcji.

Jednym z głównych wyzwań stojących przed europejskim rolnictwem w nadchodzących latach jest wymiana pokoleń. Zasadnicze znaczenie ma utrzymanie konkurencyjności sektora rolnego i zwiększenie atrakcyjności obszarów wiejskich. W każdym zatwierdzonym planie wyróżnia się wsparcie specjalne dla młodych rolników opiewające łącznie na kwotę ponad 3 mld euro, które dotrze bezpośrednio do młodych rolników w siedmiu krajach. Dzięki funduszom na rozwój obszarów wiejskich wspierane będą tysiące miejsc pracy i lokalne przedsiębiorstwa na obszarach wiejskich, poprawi się też dostęp do usług i infrastruktury, takiej jak sieci szerokopasmowe. Zgodnie z długoterminową wizją dla obszarów wiejskich UE potrzeby mieszkańców obszarów wiejskich będą również zaspokajane za pomocą innych instrumentów UE, takich jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) lub europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne (fundusze ESI).

Po zatwierdzeniu pierwszych 7 planów strategicznych WPR Komisja Europejska pozostaje w pełni zaangażowana w szybkie zatwierdzenie 21 pozostałych planów, uwzględniając jakość i terminowość reakcji na uwagi Komisji.

Kontekst

Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący reformy wspólnej polityki rolnej (WPR) w 2018 r., wprowadzając nowy sposób działania na rzecz modernizacji i uproszczenia unijnej polityki rolnej. Po intensywnych negocjacjach między Parlamentem Europejskim, Radą UE i Komisją Europejską osiągnięto porozumienie i 2 grudnia 2021 r. formalnie przyjęto nową WPR.

Termin składania przez państwa członkowskie planów strategicznych WPR został wyznaczony przez współprawodawców na 1 stycznia 2022 r. Po otrzymaniu planów, do 25 maja 2022 r. Komisja wysłała do wszystkich państw członkowskich pisma z uwagami. Zostały one opublikowane na portalu Europa wraz z reakcjami wszystkich państw członkowskich, zgodnie z zasadą przejrzystości. Następnie wznowiono zorganizowany dialog między służbami Komisji a organami krajowymi w celu rozwiązania pozostałych kwestii i sfinalizowania zmienionych planów WPR. Każdy plan, aby został zatwierdzony, musi być kompletny i zgodny z prawodawstwem oraz wystarczająco ambitny, aby osiągnąć cele WPR i wypełnić zobowiązania UE w zakresie środowiska i klimatu.

Więcej informacji

• W skrócie: Streszczenia planów strategicznych WPR Danii, Finlandii, Francji, Irlandii, Polski, Portugalii i Hiszpanii
• WPR na lata 2023–2027
• Plany strategiczne WPR
• Pisma z uwagami na temat planów strategicznych WPR

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 31 sierpnia 2022 r.