Komisja Europejska stwierdziła dziś, że Chorwacja jest gotowa do przyjęcia euro w dniu 1 stycznia 2023 r. Tym samym liczba państw członkowskich strefy euro wzrośnie do dwudziestu.

Wniosek ten przedstawiono w sprawozdaniu z konwergencji z 2022 r., w którym oceniono postępy poczynione na drodze do przystąpienia do strefy euro przez Bułgarię, Czechy, Chorwację, Węgry, Polskę, Rumunię i Szwecję. Te siedem państw członkowskich jest prawnie zobowiązanych do przyjęcia euro. W sprawozdaniu stwierdzono, że:

• Jedynie Chorwacja i Szwecja spełniają kryterium stabilności cen.
• Kryterium dotyczące finansów publicznych jest spełnione przez wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem Rumunii, która jest jedynym państwem członkowskim objętym procedurą nadmiernego deficytu.
• Bułgaria i Chorwacja to jedyne dwa państwa członkowskie spełniające kryterium kursu walutowego.
• Bułgaria, Chorwacja, Czechy i Szwecja spełniają kryterium konwergencji długoterminowych stóp procentowych.

W sprawozdaniu stwierdzono, że Chorwacja spełnia cztery nominalne kryteria konwergencji, a jej ustawodawstwo jest w całości zgodne z wymogami Traktatu i Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych/EBC.

Ocenę Komisji uzupełnia sprawozdanie z konwergencji sporządzone przez Europejski Bank Centralny (EBC), które opublikowano również w dniu dzisiejszym.

Przyjęcie euro przez Chorwację

W świetle oceny Komisji oraz biorąc pod uwagę dodatkowe czynniki istotne pod względem integracji gospodarczej i konwergencji, w tym przebieg zmian w bilansie płatniczym oraz integrację rynków produktowych, rynków pracy i rynków finansowych, Komisja jest zdania, że Chorwacja spełnia warunki przystąpienia do strefy euro. W związku z tym przyjęła wnioski dotyczące decyzji Rady i rozporządzenia Rady w sprawie wprowadzenia euro w Chorwacji.

Rada podejmie ostateczne decyzje w sprawie przyjęcia euro przez Chorwację w pierwszej połowie lipca, po przeprowadzeniu dyskusji na forum Eurogrupy i Rady Europejskiej, a także po wydaniu opinii przez Parlament Europejski i EBC.

Sprawozdanie to stanowi kluczowy i historyczny krok na drodze Chorwacji do przyjęcia euro.

Ogólna ocena gotowości

W odniesieniu do wszystkich badanych państw członkowskich spoza strefy euro, z wyjątkiem Chorwacji, stwierdzono w sprawozdaniu, że ustawodawstwo krajowe w obszarze polityki pieniężnej nie jest w pełni zgodne z prawodawstwem UGW oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych/EBC.

Komisja przeanalizowała także dodatkowe czynniki wymienione w Traktacie, które należy uwzględnić w ocenie trwałości konwergencji. Z analizy tej wynika, że badane państwa członkowskie są na ogół dobrze zintegrowane w ramach UE pod względem gospodarczym i finansowym. Niektóre z nich nadal jednak borykają się z makroekonomicznymi trudnościami lub stają przed wyzwaniami dotyczącymi otoczenia biznesowego oraz ram instytucjonalnych, które mogą stwarzać ryzyko dla trwałości procesu konwergencji.

Skuteczne wdrożenie reform i inwestycji określonych w ich krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności pozwoli sprostać najważniejszym wyzwaniom makroekonomicznym. Jeżeli chodzi o Węgry i Polskę, Komisja ocenia obecnie plany, aby upewnić się, że wszystkie kryteria oceny są spełnione.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oświadczyła: Chorwacja poczyniła dziś znaczący krok w kierunku przyjęcia euro, naszej wspólnej waluty. Niecałe dziesięć lat po przystąpieniu do UE Chorwacja jest gotowa do przystąpienia do strefy euro w dniu 1 stycznia. Dzięki temu gospodarka Chorwacji stanie się silniejsza, co przyniesie korzyści jej obywatelom, przedsiębiorstwom i całemu społeczeństwu. Przyjęcie euro przez Chorwację przyczyni się również do wzmocnienia tej waluty. Dwadzieścia lat po wprowadzeniu pierwszych banknotów euro stało się jedną z najpotężniejszych walut na świecie. Przyczynia się do poprawy źródła utrzymania milionów obywateli w całej Unii. Euro jest symbolem europejskiej siły i jedności. Gratulujemy Ci, Chorwacjo!”

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, stwierdził: Chorwacja wykazała się ogromnym zaangażowaniem, starannością i wytrwałością w jej wysiłkach na rzecz spełnienia warunków przyjęcia euro w dniu 1 stycznia 2023 r. Przyjęcie wspólnej waluty europejskiej będzie oznaczać zakończenie procesu integracji Chorwacji z Unią Europejską – niecałe dziesięć lat po jej przystąpieniu do UE. Jest to ogromne osiągnięcie. Przyniesie ono realne korzyści chorwackim obywatelom i przedsiębiorstwom, a także zwiększy odporność chorwackiej gospodarki. Pokazuje to również, że euro nadal jest pożądaną i efektywną walutą światową. Nasza waluta to symbol siły, jedności i solidarności Europy w czasach, gdy wartości te narażone są na próbę w wyniku wojny toczącej się u naszych bram.

Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki, oświadczył: Dzisiejszy dzień to historyczny kamień milowy na europejskiej drodze Chorwacji. Jest on odzwierciedleniem pełnych determinacji starań władz chorwackich na rzecz spełnienia kryteriów przystąpienia do strefy euro. Społeczeństwo Chorwacji może teraz liczyć na dołączenie do ponad 340 mln obywateli, którzy już dzisiaj korzystają z euro – waluty, która jest ostoją stabilności w tych burzliwych czasach. W roku, w którym obchodzimy dwudziestą rocznicę urodzin euro w formie waluty fizycznej, strefa euro z radością oczekuje na przystąpienie jej dwudziestego członka.

Kontekst

Sprawozdanie z konwergencji sporządzane przez Komisję Europejską stanowi podstawę decyzji Rady Unii Europejskiej określającej, czy państwo członkowskie spełnia warunki przystąpienia do strefy euro.

Sprawozdanie z konwergencji sporządzane przez Komisję Europejską jest odrębne od sprawozdania EBC o konwergencji, ale jest publikowane jednocześnie z tym sprawozdaniem.

Sprawozdania z konwergencji publikowane są co dwa lata lub na specjalne żądanie państwa członkowskiego w celu dokonania oceny jego gotowości do przystąpienia do strefy euro, np. odnośnie do Łotwy w 2013 r.

Wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem Danii, są prawnie zobowiązane do przyjęcia wspólnej waluty. Dania wynegocjowała w traktacie z Maastricht tzw. klauzulę opt-out w związku z czym nie jest objęta sprawozdaniem.

Pandemia COVID-19 i późniejsze ożywienie gospodarcze w 2021 r. miały bardzo istotny wpływ na ustalenia zawarte w sprawozdaniu z konwergencji z 2022 r., natomiast wpływ niesprowokowanej rosyjskiej inwazji na Ukrainę, która rozpoczęła się w lutym 2022 r., na dane wykorzystane do przygotowania sprawozdania był ograniczony. Zakres, w jakim wskaźniki konwergencji gospodarczej są dotknięte kryzysem wywołanym agresją wojskową Rosji, a także innymi zmianami o charakterze gospodarczym, uwzględniono w całości w prognozach gospodarczych na lata 2022 i 2023, które Komisja opublikowała 16 maja 2022 r. (prognoza gospodarcza Komisji z wiosny 2022 r.) i które są wykorzystywane do oceny trwałości konwergencji.

Więcej informacji

• Pytania i odpowiedzi dotyczące przedstawionego przez Komicję Europejską sprawozdania z konwergencji 2022 r.
• Przedłożone przez Komisję sprawozdanie z konwergencji, 2022 r. Sprawozdanie EBC o konwergencji, 2022 r.
• Poprzednie sprawozdania z konwergencji
• Chorwacja a euro
• Euro
• Unia gospodarcza i walutowa

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 1 czerwca 2022 r.