Komisja przedstawia dziś znaczne wsparcie unijne dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie oraz dla przyjmujących je państw UE. W związku z nieuzasadnioną i niesprowokowaną inwazją wojskową Rosji na Ukrainę europejska solidarność wyraża się w praktyce bezpośrednią pomocą humanitarną, nadzwyczajną pomocą w zakresie ochrony ludności, wsparciem na granicy, a także wprowadzeniem jasnego statusu prawnego, który umożliwia objęcie osób uciekających przed wojną natychmiastową ochroną w UE.

Dostępna pomoc obejmuje:

• Pomoc humanitarną: jak ogłosiła przewodnicząca Ursula von der Leyen, co najmniej 500 mln euro z unijnego budżetu przeznaczono na radzenie sobie z tragicznymi humanitarnymi skutkami wojny, zarówno w Ukrainie, jak i poza jej granicami. 90 mln euro z tej kwoty już wykorzystano na pomoc humanitarną dla Ukrainy (85 mln euro) i dla Mołdawii (5 mln euro), w celu zapewnienia żywności, wody, opieki zdrowotnej, schronienia i pomocy w zaspokojeniu podstawowych potrzeb osób w najtrudniejszej sytuacji. W odpowiedzi na sytuację wyjątkową nastąpiło uruchomienie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności na największa skalę w historii, dzięki czemu do potrzebujących w Ukrainie dotarły już miliony przedmiotów, w tym pojazdy, apteczki, namioty, koce i śpiwory, a dalsza pomoc przekazywana jest do krajów sąsiednich – Mołdawii, Polski i Słowacji – w celu wsparcia wszystkich, którzy uciekają przed wojną.
• Wsparcie zarządzania granicami: Komisja przedstawiła wytyczne operacyjne, aby pomóc funkcjonariuszom straży granicznej państw członkowskich w efektywnym zarządzaniu napływem osób i skrócić czas oczekiwania na granicach z Ukrainą przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Także agencje UE wspierają państwa członkowskie dodatkowym personelem i wiedzą fachową – na przykład 49 pracowników Fronteksu zostało rozmieszczonych na granicach UE–Ukraina i Mołdawia–Ukraina, a kolejnych 162 pracowników trafi do Rumunii. Mołdawia otrzyma również dodatkowe 15 mln euro na pomoc w zarządzaniu tą sytuacją.
• Ochrona osób uciekających i wsparcie zdolności ich przyjmowania: w rekordowym czasie UE jednomyślnie zdecydowała się uruchomić dyrektywę w sprawie tymczasowej ochrony, aby zapewnić potrzebującym przejrzystość i bezpieczeństwo, nadając im prawo do wsparcia socjalnego, dostępu do rynku pracy i edukacji. Centralnym elementem tego podejścia jest solidarność między państwami członkowskimi. „Platforma solidarności”, na której państwa członkowskie mogą wymieniać się informacjami o zdolności przyjmowania, będzie koordynowana przez Komisję. W ramach funduszy w obszarze spraw wewnętrznych na lata 2021–2027 państwa członkowskie otrzymają również znaczne dodatkowe zasoby, pozwalające zapewnić odpowiednie ośrodki dla cudzoziemców i skuteczne procedury azylowe. Dodatkowo Komisja proponuje przedłużenie okresu wdrażania środków finansowych dostępnych dla państw członkowskich w ramach funduszy w obszarze spraw wewnętrznych na lata 2014–2020, co pozwoli przeznaczyć około 420 mln euro na dodatkowe wsparcie. Komisja opublikuje również na portalu Europa informacje, które pomogą obywatelom i sektorowi prywatnemu upewnić się, że przekazane przez nich wsparcie dla osób uciekających przed wojną jest udzielane za pośrednictwem zaufanych organizacji i dostosowane do potrzeb.
• Działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie: Komisja przyjmuje również wniosek ustawodawczy w sprawie „Działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie” (CARE), które zapewni dodatkową elastyczność w zakresie finansowania różnorakich środków wsparcia dla osób uciekających z Ukrainy w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD). Środki z tych funduszy spójności mogą zostać przeznaczone na przykład na inwestycje w edukację, zatrudnienie, mieszkalnictwo, opiekę zdrowotną i opiekę nad dziećmi, a w przypadku FEAD – na podstawowe wsparcie materialne, takie jak żywność i odzież. W celu dalszego wspierania państw członkowskich nadzwyczajna stuprocentowa stopa współfinansowania wprowadzona w odpowiedzi na pandemię zostanie przedłużona o rok. Ponadto około 10 mld euro z funduszy „Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy” (REACT–EU) na 2022 r. jest łatwo dostępne i może zostać wykorzystane na finansowanie działań wspierających osoby uciekające z Ukrainy.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Josep Borrell powiedział: Żyjemy w najmroczniejszym okresie w historii Europy od czasów II wojny światowej. Ofiarami bezsensownej wojny Putina przeciwko Ukrainie jako pierwsze padły osoby cywilne. UE będzie wspierać i chronić tych, którzy uciekają przed agresją Rosji – niezależnie od ich narodowości i pochodzenia. Zmobilizuje również wszystkie narzędzia, aby pomóc osobom przyjmującym uchodźców.

Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas powiedział: Podczas wizyt na granicach byliśmy świadkami niezwykle poruszających scen, gdy urzędnicy krajowi, społeczeństwo obywatelskie i zwykli obywatele pomagali osobom przybywającym z Ukrainy. Unia Europejska wspiera ich wysiłki pełną mocą wszystkich dostępnych nam instrumentów, personelu i środków finansowych. Uruchomienie dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony stanowi jednoznaczny i bardzo namacalny wyraz wsparcia osób uciekających przed wojną w Ukrainie. Dziś mobilizujemy dodatkowe środki finansowe, aby pomóc państwom członkowskim w tych działaniach.

Komisarz do spraw wewnętrznych Ylva Johansson powiedziała: Solidarność okazywana osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie przez Europejczyków i państwa członkowskie UE przynosi nam w tych trudnych czasach mile widzianą ulgę. Na własne oczy widziałam ją w Siret w Rumunii oraz w Medyce w Polsce i wiem, że obecna jest w całej UE. Działając wspólnie, działamy skutecznie – zapewniamy ochronę ludziom uciekającym przed wojną w Ukrainie. To jest właśnie Europa w najlepszym wydaniu: zapewnia niezbędną ochronę czasową i jej finansowanie.

Komisarz do spraw zarządzania kryzysowego Janez Lenarčič powiedział: W wyniku tej brutalnej agresji wojskowej najbardziej cierpią niewinni mieszkańcy Ukrainy. UE i jej państwa członkowskie pracują bez ustanku, udzielając nadzwyczajnej pomocy Ukrainie i krajom bezpośrednio dotkniętym napływem migrantów. Jednocześnie dostarczamy naszym partnerom, którzy prowadzą działalność humanitarną w terenie, środki pomocy ratujące ludzkie życie, aby dotarli z nimi do osób w potrzebie. Ta agresja musi zakończyć się natychmiast, ponieważ z każdym dniem sytuacja humanitarna staje się coraz bardziej krytyczna.

Komisarz do spraw sąsiedztwa i rozszerzenia Olivér Várhelyi powiedział: Wraz z rosyjską inwazją na Ukrainę do Europy niestety powróciła wojna. W tej najczarniejszej godzinie musimy pomóc nie tylko Ukrainie, ale i jej sąsiadom dotkniętym tą sytuacją. Realizujemy już pierwsze środki pomocy nadzwyczajnej. W ramach 500 mln euro przeznaczonych na wsparcie przygotowujemy pilny pakiet o wartości 330 mln euro, aby pomóc zarówno osobom pozostającym w Ukrainie, jak i tym zmuszonym do ucieczki, a w szczególności dzieciom i osobom starszym. Pracujemy także nad celami długoterminowymi – od bezpieczeństwa energetycznego po odbudowę gospodarczą i zwiększenie odporności.

Kontekst

24 lutego rosyjskie siły zbrojne rozpoczęły szeroko zakrojoną inwazję na Ukrainę. W wyniku tej niesprowokowanej i nieuzasadnionej agresji obecnie na znacznym obszarze terytorium Ukrainy toczy się wojna i wiele osób stamtąd ucieka. Zwiększając pomoc humanitarną w Ukrainie oraz wsparcie finansowe i operacyjne na rzecz państw członkowskich i Mołdawii, UE i jej państwa członkowskie zapewniają ochronę osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. Unia zareagowała na agresję Rosji szybko i zdecydowanie, przyjmując surowe sankcje, które będą miały dla tego kraju ogromne konsekwencje.

Unia będzie nadal zjednoczona w solidarności z Ukrainą i narodem ukraińskim. Komisja będzie nadal udzielać wsparcia, między innymi zapewniając odpowiedni poziom przygotowania i koncentrując się na realizacji długoterminowych celów we wszystkich państwach członkowskich, tak aby mogły one reagować na pojawiające się potrzeby.

Więcej informacji:

• Komunikat w sprawie europejskiej solidarności z uchodźcami i osobami uciekającymi przed wojną w Ukrainie
• Strona internetowa – Solidarność UE z Ukrainą
• Strona internetowa – Przeniesienie się do UE: informacje dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie
• Komunikat prasowy – Ukraina: Środki polityki spójności w celu wsparcia osób uciekających przed rosyjską inwazją na Ukrainę
• Pytania i odpowiedzi na temat wniosku w sprawie „Działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie” (CARE).

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 8 marca 2022 r.