NextGenerationEU: w pierwszym sprawozdaniu rocznym dotyczącym Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności stwierdzono, że jego wdrażanie jest na zaawansowanym etapie

Komisja Europejska przyjęła dziś pierwsze sprawozdanie roczne z wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) – głównego elementu NextGenerationEU. RRF zapewnia państwom członkowskim do 723,8 mld euro (w cenach bieżących) w formie dotacji i pożyczek dla na wsparcie inwestycji i reform transformacyjnych, które sprawią, że UE wyjdzie z pandemii COVID-19 silniejsza.

Rok od wprowadzenia RRF opracowano sprawozdanie podsumowujące wdrażanie tego instrumentu w okresie od lutego 2021 r., kiedy to przyjęto rozporządzenie w jego sprawie, do grudnia 2021 r., kiedy to miała miejsce wypłata pierwszej regularnej płatności. Sprawozdanie pokazuje, że poczyniono znaczne postępy i potwierdza, że wdrażanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności jest na zaawansowanym etapie.

W sprawozdaniu opisano liczne przykłady inwestycji i reform finansowanych z RRF, które pochodzą z 22 przyjętych dotychczas planów odbudowy i zwiększania odporności. Przykłady te to konkretne środki, przyczyniające się do realizacji sześciu filarów polityki określonych w rozporządzeniu w sprawie RRF, w tym do transformacji ekologicznej i cyfrowej. Sprawozdanie daje zatem warte uwagi wyobrażenie niespotykanej dotychczas skali i ogromnego wpływu środków, które wdrażane są w całej UE dzięki wprowadzeniu Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Taki wynik udało się uzyskać dzięki ścisłej współpracy Komisji i państw członkowskich wraz z Parlamentem Europejskim i Radą.

Stan realizacji

Po okresie intensywnych przygotowań i dialogu z każdym z państw członkowskich Komisja przeprowadziła dokładną i szybką ocenę planów odbudowy i zwiększania odporności. Oceniła pozytywnie 22 plany. Do tej pory na ich realizację przeznaczono już 445 mld euro (w tym 291 mld euro w formie dotacji i 154 mld euro w formie pożyczek).

Natychmiast po zatwierdzeniu tych 22 planów przez Radę Komisja wypłaciła 56,6 mld euro w formie zaliczek dla 21 państw członkowskich, które się o nie zwróciły.

Już pięć państw członkowskich przedłożyło Komisji pierwsze wnioski o regularne płatności, a Komisja spodziewa się, że w 2022 r. otrzyma ponad 30 kolejnych wniosków. Po rozpatrzeniu pierwszego z nich, w grudniu 2021 r. wypłacono Hiszpanii 10 mld euro. Kolejne płatności nastąpią po pomyślnym osiągnięciu odpowiednich celów pośrednich i końcowych przez państwa członkowskie.

Unia z powodzeniem zgromadziła środki z rynków kapitałowych w celu sfinansowania RRF i w 2021 r. wyemitowała pierwszą w historii zieloną obligację.

Wkład w realizację celów klimatycznych i cyfrowych oraz sześciu filarów

Rozporządzenie w sprawie RRF stanowi, że w ramach reform i inwestycji, zawartych w każdym z planów odbudowy i zwiększania odporności, odpowiednia kwota musi zostać przeznaczona na wydatki związane z klimatem i cyfryzacją. Plany te muszą także przyczyniać się odpowiednio do realizacji sześciu filarów, czyli obszarów polityki o znaczeniu europejskim. Dla każdego z tych dwóch celów Komisja opracowała metodykę sprawozdawczości.

Około 40 proc. łącznej alokacji w ramach planów stanowią środki wspierające cele klimatyczne, a wszystkie plany przekroczyły określony w rozporządzeniu próg 37 proc. wkładu w realizację celu klimatycznego. Ponadto w przyjętych planach 26 proc. całkowitej kwoty przeznaczono na wydatki na technologie cyfrowe. Również w tym przypadku znacznie przekracza to określony w rozporządzeniu próg 20 procent.

W 22 przyjętych planach łączne szacowane wydatki na zieloną transformację (filar 1) wynoszą 224,1 mld euro. Na transformację cyfrową (filar 2) przeznaczono łącznie prawie 130 mld euro. Na rzecz inteligentnego, zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu (filar 3) w 22 przyjętych planach przewidziano ponad tysiąc działań, na łączną kwotę ok. 223 mld euro. Środki wspierające spójność społeczną i terytorialną (filar 4) wynoszą 193 mld euro. Środki wspierające opiekę zdrowotną oraz odporność gospodarczą, społeczną i instytucjonalną (filar 5) wynoszą 78 mld euro, podczas gdy środki na rzecz następnego pokolenia, dzieci i młodzieży (filar 6) wynoszą 49 mld euro.

Postępy we wdrażaniu planów odbudowy i zwiększania odporności można śledzić w Tabeli wyników w zakresie odbudowy i zwiększania odporności – na portalu internetowym, utworzonym przez Komisję w grudniu 2021 roku.

Wartość dodana i efekty mnożnikowe

W sprawozdaniu podkreślono wartość dodaną RRF, jako wyjątkowego, opartego na wynikach instrumentu, który wspiera bezprecedensowy program reform i inwestycji służących sprostaniu konkretnym wyzwaniom, przed którymi stoją państwa członkowskie. Przewiduje się, że RRF wywoła pozytywne efekty mnożnikowe w całej UE, wspierając jednocześnie konwergencję gospodarczą oraz spójność społeczną i terytorialną.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji, powiedziała: Z dumą przyglądam się temu, w jaki sposób – rok od jego wprowadzenia – Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przyczynia się do realizacji naszych celów. To narzędzie odbudowy służy transformacji naszej gospodarki i społeczeństw. Około 40 proc. wypłacanych środków przeznaczanych jest na cele klimatyczne, a 26 proc. na transformację cyfrową. To nawet więcej niż nasz pierwotny cel, co stanowi ogromny sukces. Unia Europejska wyjdzie z kryzysu związanego z COVID-19 bardziej odporna i nowoczesna.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności naprawdę jest pierwszym przedsięwzięciem tego typu – jeszcze kilka lat temu byłby nie do pomyślenia. Pierwsze sprawozdanie na jego temat pokazuje, ile udało nam się osiągnąć w ciągu zaledwie roku. Ten bezprecedensowy program reform i inwestycji dowodzi swojej wartości w całej Unii Europejskiej. Państwa zaczynają wprowadzać krajowe plany odbudowy w życie. Jak dotąd jesteśmy na dobrej drodze. Pamiętajmy też, że każda wypłacona kwota jest powiązana z mierzalnymi wynikami. Instrument jest także bardzo przejrzysty – wszyscy możemy śledzić w Internecie postępy danego kraju i sprawdzić, w jaki sposób te wszystkie pieniądze z Unii są wydawane. Zależy nam na tym, by RRF był wspólnym sukcesem wszystkich Europejczyków. RRF to lepsze społeczeństwa, silniejsza gospodarka oraz sprawiedliwe i trwałe wyjście z kryzysu.

Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki, powiedział: Pierwszy rok istnienia Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności możemy podsumować stwierdzając: jak na razie wszystko dobrze. W ciągu 12 miesięcy od wprowadzenia RRF zatwierdzono 22 plany krajowe i rozpoczęto ich praktyczne wdrażanie. Ambitne założenia RRF w zakresie finansowania celów klimatycznych i cyfrowych udało się zrealizować z nadwyżką, a plany krajowe zawierają ponad tysiąc działań na rzecz inteligentnego, zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Nadchodzący rok stanowić będzie decydujący sprawdzian dla naszej wspólnej zdolności do realizacji niespotykanych wcześniej inwestycji i reform, które uzgodniliśmy. Jestem przekonany, że wszyscy sprostamy temu wyzwaniu i wykorzystamy tę wyjątkową szansę.

Kontekst

To sprawozdanie jest pierwszym z serii rocznych sprawozdań Komisji z wdrażania RRF, które – zgodnie z wymogami rozporządzenia w sprawie RRF – będą opracowywane przez cały okres funkcjonowania tego instrumentu. Sprawozdania te zostaną uwzględnione w dialogu na temat wdrażania RRF, prowadzonym między instytucjami Unii oraz z zainteresowanymi podmiotami.

Informacje przedstawione w sprawozdaniu oparto na treści ocenionych przez Komisję i przyjętych planów odbudowy i zwiększania odporności, na danych zgłoszonych do końca listopada 2021 r. przez państwa członkowskie w ramach obowiązkowych sprawozdań półrocznych oraz na zmianach we wdrażaniu RRF, które miały miejsce do końca lutego 2022 roku.

Więcej informacji:

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 1 marca 2022 r.