Komisja Europejska ogłosiła dwie ważne inicjatywy mające na celu poczynienie postępów w realizacji unii oszczędności i inwestycji oraz zapewnienie wymiernych korzyści wszystkim obywatelom UE.

Kompleksowy pakiet koncentruje się na poprawie wiedzy finansowej dla wszystkich i na wszystkich etapach życia oraz wprowadza plan rachunków oszczędnościowo-inwestycyjnych – narzędzia mającego na celu uproszczenie inwestowania i uczynienie go bardziej dostępnym dla wszystkich.

Strategia w zakresie wiedzy finansowej ma pomóc obywatelom w podejmowaniu rozsądnych decyzji finansowych, ostatecznie poprawiając ich dobrostan, bezpieczeństwo finansowe i niezależność. Dzięki odpowiedniemu połączeniu wiedzy i umiejętności finansowych obywatele mogą lepiej budżetować, unikać oszustw i oszustw, oszczędzać wydajniej i czuć się lepiej przygotowani do inwestowania w swoją przyszłość. Poziom wiedzy finansowej w UE pozostaje niski – mniej niż jedna piąta obywateli UE ma wysoki poziom wiedzy finansowej (Eurobarometr 2023), przy czym między państwami członkowskimi występują znaczne różnice. Strategia obejmuje zatem środki mające na celu zwiększenie świadomości finansowej wszystkich obywateli i wspieranie wysiłków państw członkowskich na rzecz poprawy wiedzy finansowej.

Strategia Komisji w zakresie wiedzy finansowej opiera się na czterech wzajemnie wzmacniających się filarach:

• Koordynacja i najlepsze praktyki: Komisja zgromadzi zainteresowane strony w celu ułatwienia wzajemnego uczenia się udanych krajowych i międzynarodowych inicjatyw w zakresie wiedzy finansowej oraz zachęci państwa członkowskie do przyjmowania najlepszych praktyk, w tym działań ukierunkowanych na potrzeby konkretnych grup.
• Komunikacja i podnoszenie świadomości: Komisja zainicjuje ogólnounijną kampanię na rzecz wiedzy finansowej, która uzupełnia i wzmacnia krajowe wysiłki na rzecz podnoszenia świadomości finansowej obywateli.
• Finansowanie inicjatyw w zakresie wiedzy finansowej, w tym badań naukowych: Komisja będzie zachęcać państwa członkowskie do korzystania z istniejących unijnych instrumentów finansowania w celu wspierania inicjatyw i badań w zakresie wiedzy finansowej.
• Monitorowanie postępów i ocena skutków: Komisja będzie przeprowadzać regularne badania Eurobarometru i zachęcać państwa członkowskie do opracowywania narzędzi oceny w celu śledzenia postępów w zakresie poziomu wiedzy finansowej.

Kluczowym elementem zapewnienia niezależności finansowej jest umożliwienie obywatelom lepszego zarządzania oszczędnościami i budowania bogactwa w miarę upływu czasu, w tym poprzez inwestowanie na rynkach kapitałowych. Obywatele UE mają jeden z najwyższych wskaźników oszczędności na świecie, ale często nie wykorzystują w pełni swoich oszczędności. Strategia w zakresie wiedzy finansowej zwiększy świadomość obywateli na temat tego, jak lepiej planować i wykorzystywać swoje oszczędności oraz jak rozumieć ryzyko i możliwości inwestycyjne.

Poza wiedzą obywatele potrzebują również prostych i dostępnych możliwości inwestycyjnych. Aby rozwiązać ten problem, dzisiejszy pakiet obejmuje również plan rachunków oszczędnościowo-inwestycyjnych w formie zalecenia Komisji dla państw członkowskich.

Oceny wpływu na zrównoważony rozwój to rachunki prowadzone przez upoważnionych dostawców usług finansowych, nawet przez internet, które umożliwiają inwestorom detalicznym inwestowanie w instrumenty rynków kapitałowych. Rachunki te często zawierają zachęty podatkowe i uproszczone procedury podatkowe, co czyni je atrakcyjną opcją dla obywateli. Oceny wpływu na zrównoważony rozwój będą wspierać silniejszą kulturę inwestycyjną wśród obywateli UE i zmienią sposób, w jaki angażują się oni w rynki kapitałowe. Oceny wpływu na zrównoważony rozwój mogą umożliwić obywatelom osiągnięcie wyższego zwrotu z oszczędności w porównaniu z przechowywaniem ich w depozytach bankowych, przy jednoczesnym zachowaniu pełnej kontroli nad produktami finansowymi lub sektorami gospodarki, w które zdecydują się inwestować. Chociaż inwestowanie niesie ze sobą ryzyko, można nim zarządzać poprzez dywersyfikację i długoterminowe podejście inwestycyjne.

Przenosząc część swoich oszczędności na bardziej produktywne inwestycje, obywatele mogą również ułatwić finansowanie przedsiębiorstw, stymulując wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w całej Europie, zgodnie z celami unii oszczędności i inwestycji. Inwestowanie w gospodarkę europejską pozwala im wnosić wkład w unijny program na rzecz konkurencyjności i czerpać z niego korzyści.

W niektórych państwach UE oceny wpływu na zrównoważony rozwój zostały już wprowadzone, chociaż szczególne cechy tych inicjatyw mogą się znacznie różnić. Komisja zaleca dziś, aby państwa członkowskie wprowadziły oceny wpływu na zrównoważony rozwój tam, gdzie jeszcze nie istnieją, i wzmocniły istniejące ramy poprzez uwzględnienie najlepszych praktyk z całej Europy i całego świata. Opierając się na tych udanych doświadczeniach, Komisja uważa, że ocena wpływu na zrównoważony rozwój powinna obejmować kilka kluczowych elementów, w szczególności:

• Szeroka gama dostawców: Szeroka gama autoryzowanych dostawców usług finansowych (takich jak banki, firmy inwestycyjne, neobrokerzy), w tym dostawcy transgraniczni, powinna mieć możliwość oferowania ocen wpływu na zrównoważony rozwój, co zwiększy konkurencję i innowacyjność.
• Prostota: Dostawcy powinni oferować inwestorom detalicznym proste, niezawodne i łatwo dostępne doświadczenie użytkownika, zarówno w internecie, jak i poza nim, które sprawia, że kupno i sprzedaż aktywów w ramach SIA przebiega bezproblemowo.
• Elastyczność: Inwestorzy detaliczni powinni mieć możliwość otwierania wielu rachunków, w tym u różnych dostawców, i nie powinni mieć do czynienia z nadmiernymi opłatami ani uciążliwymi procesami przy przenoszeniu swoich portfeli.
• Szerokie możliwości inwestycyjne: Oceny wpływu na zrównoważony rozwój powinny oferować inwestycje w różne produkty, takie jak akcje, obligacje i fundusze inwestycyjne, umożliwiając obywatelom dywersyfikację ich portfeli w zależności od klas aktywów, emitentów, lokalizacji producentów i profili ryzyka, przy jednoczesnym wykluczeniu produktów wysoce ryzykownych lub złożonych. Dostawców oceny wpływu na zrównoważony rozwój zachęca się do zapewnienia obywatelom możliwości inwestycyjnych, które umożliwią im ukierunkowanie inwestycji na gospodarkę UE w celu przyczynienia się do realizacji strategicznych priorytetów UE.
• Zachęty podatkowe: Mają one kluczowe znaczenie dla wspierania ocen wpływu na zrównoważony rozwój i osiągnięcia szerszego udziału inwestorów detalicznych. Zachęty podatkowe powinny być dobrze ukierunkowane i łatwe do zrozumienia i stosowania przez inwestorów detalicznych, dostawców SIA i administracje podatkowe.
• Uproszczony proces podatkowy: Uproszczone procedury podatkowe, w tym poleganie na dostawcach SIA w przypadku deklaracji podatkowych, mogą przynieść znaczne korzyści inwestorom detalicznym.

Komisja Europejska będzie ściśle współpracować z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami w celu wdrożenia strategii w zakresie wiedzy finansowej i monitorowania wdrażania jej zalecenia w sprawie rachunku oszczędnościowo-inwestycyjnego, aby zapewnić obywatelom Europy poczucie pewności w zarządzaniu swoimi pieniędzmi i oszczędnościami, lepszy dostęp do możliwości inwestycyjnych i rozwój finansowy.

Aby uzyskać więcej informacji

Pytania i odpowiedzi

Zestawienie informacji

Komunikacja i rekomendacja

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 3 października 2025 r.