Polega ona na stworzeniu kompleksowego obrazu zagrożeń, przygotowaniu obywateli, w tym poprzez zwiększenie ich świadomości ryzyka, zacieśnienie współpracy cywilno-wojskowej oraz ściślejszą współpracę z partnerami zewnętrznymi, w tym z NATO.

KE i Wysoki Przedstawiciel uruchamiają strategię Unii Gotowości, aby wspierać państwa członkowskie i zwiększać zdolność Europy do zapobiegania pojawiającym się zagrożeniom i reagowania na nie.

Wynika to z faktu, że Unia Europejska stoi w obliczu coraz bardziej złożonych kryzysów i wyzwań, których nie można zignorować. Od rosnących napięć i konfliktów geopolitycznych, zagrożeń hybrydowych i cyberbezpieczeństwa, zagranicznych manipulacji informacjami i ingerencji w informacje, po zmianę klimatu i nasilające się klęski żywiołowe, UE musi być gotowa do ochrony swoich obywateli i kluczowych funkcji społecznych, które mają kluczowe znaczenie dla demokracji i życia codziennego.

Konkretnie rzecz ujmując, strategia obejmuje 30 kluczowych działań i szczegółowy plan działania na rzecz realizacji celów Unii Gotowości, a także rozwijanie kultury „przygotowania na etapie projektowania” we wszystkich obszarach polityki UE.

Główne cele i działania strategii obejmują:

Ochrona podstawowych funkcji społecznych Europy:

• Opracowanie minimalnych kryteriów gotowości dla podstawowych usług, takich jak szpitale, szkoły, transport i telekomunikacja.
• Usprawnienie gromadzenia zapasów krytycznego sprzętu i materiałów.
• Zwiększenie przystosowania się do zmiany klimatu i dostępności krytycznych zasobów naturalnych, takich jak woda.

Promowanie gotowości ludności:

• Zachęcanie społeczeństwa do przyjęcia praktycznych środków, takich jak utrzymanie podstawowych dostaw przez co najmniej 72 godziny w nagłych przypadkach.
• Włączenie lekcji gotowości do szkolnych programów nauczania i wprowadzenie Dnia Gotowości UE.

Wzmocnienie koordynacji reagowania kryzysowego:

• Utworzenie unijnego centrum kryzysowego w celu poprawy integracji między istniejącymi strukturami kryzysowymi UE.

Wzmocnienie współpracy cywilno-wojskowej:

• Prowadzenie regularnych ogólnounijnych ćwiczeń w zakresie gotowości, jednoczenia sił zbrojnych, ochrony ludności, policji, bezpieczeństwa, pracowników służby zdrowia i strażaków.
• Ułatwianie inwestycji w produkty podwójnego zastosowania.

Wzmocnienie zdolności prognozowania i przewidywania:

• Opracowanie kompleksowej oceny ryzyka i zagrożeń na szczeblu UE, która pomoże zapobiegać kryzysom takim jak klęski żywiołowe lub zagrożenia hybrydowe.

Zwiększenie współpracy publiczno-prywatnej:

• Utworzenie publiczno-prywatnej grupy zadaniowej ds. gotowości.
• Sformułuj protokoły awaryjne z firmami, aby zapewnić szybką dostępność podstawowych materiałów, towarów i usług oraz zabezpieczyć krytyczne linie produkcyjne.

Zacieśnienie współpracy z partnerami zewnętrznymi:

• Współpraca ze strategicznymi partnerami, takimi jak NATO, w zakresie mobilności wojskowej, klimatu i bezpieczeństwa, powstających technologii, cyberprzestrzeni, przestrzeni kosmicznej i przemysłu obronnego.

Ogólnie rzecz biorąc, przyjmując proaktywne podejście do gotowości, UE dąży do zbudowania bardziej odpornego i bezpiecznego kontynentu, lepiej przygotowanego do sprostania wyzwaniom XXI wieku.

Kontekst

W sprawozdaniu Niinistö w sprawie gotowości i gotowości UE stwierdzono, że zwiększenie gotowości cywilnej i wojskowej Europy oraz jej gotowości do sprostania dzisiejszym rosnącym wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa – w dziedzinie zdrowia, migracji, bezpieczeństwa technologicznego, klimatu, obrony lub gospodarki – jest kwestią pilną. W sprawozdaniu wezwano do głębokiej zmiany sposobu myślenia oraz zmiany sposobu, w jaki rozumiemy i priorytetowo traktujemy gotowość w całej Unii Europejskiej. Uznała również, że gotowość jest nie tylko odpowiedzialnością krajową, ale wspólnym europejskim przedsięwzięciem wymagającym silniejszej roli Unii w koordynowaniu i wspieraniu państw członkowskich w tej dziedzinie.

Strategia koncentruje się zatem na zintegrowanym podejściu uwzględniającym wszystkie zagrożenia , podejściuobejmującym całą administrację rządową, które skupia wszystkie odpowiednie podmioty na wszystkich szczeblach sprawowania rządów (lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym) oraz podejściu obejmującym całe społeczeństwo, skupiającym obywateli, społeczności lokalne i społeczeństwo obywatelskie, przedsiębiorstwa i partnerów społecznych, a także środowiska naukowe i akademickie.

Ponadto, ściśle współpracując z państwami członkowskimi, Unia jest w stanie stawić czoła przyszłym kryzysom i może zapewnić obywatelom i społeczeństwom istotne i skuteczne rozwiązania. Wydarzenia i zagrożenia, przez które Unia Europejska przeszła w ostatnich latach, oraz zdecydowana i skuteczna reakcja na pandemię COVID-19 pokazały, w jaki sposób ścisła współpraca między Unią Europejską a państwami członkowskimi pozwala osiągnąć lepsze wyniki dla ludzi i społeczeństw.

Aby uzyskać więcej informacji:

Wspólny komunikat w sprawie strategii Unii w zakresie gotowości

Załącznik do wspólnego komunikatu w sprawie strategii Unii na rzecz gotowości

Pytania i odpowiedzi

Zestawienie informacji

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 31 marca 2025 roku.