Komisja Europejska wszczęła szczegółowe postępowanie wyjaśniające, aby ocenić, czy wsparcie publiczne, jakie Polska planuje przeznaczyć na elektrownię jądrową Lubiatowo-Kopalino, jest zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa.
Postępowanie Komisji
We wrześniu 2024 r. Polska zgłosiła Komisji swój plan wsparcia przedsiębiorstwa państwowego Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o. („PEJ”) w celu budowy nowej elektrowni jądrowej Lubiatowo-Kopalino.
Nowa elektrownia o mocy wytwórczej energii elektrycznej do 3 750 MW ma rozpocząć działalność w drugiej połowie 2030 r. Całkowite koszty inwestycyjne projektu szacuje się na około 45 mld euro (192 mld złotych polskich). Elektrownia zwiększyłaby bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w Polsce i krajach sąsiadujących, przyczyniając się do dekarbonizacji sektora energetycznego i dywersyfikacji polskiego koszyka energetycznego.
Polska planuje wesprzeć tę inwestycję poprzez: (i) zastrzyk kapitałowy w wysokości około 14 mld euro, pokrywający 30 % kosztów projektu; (ii) gwarancje państwowe obejmujące 100 % długu zaciągniętego przez PEJ na sfinansowanie projektu inwestycyjnego; oraz (iii) dwukierunkowy kontrakt różnicowy zapewniający stabilność przychodów w całym okresie eksploatacji elektrowni wynoszącym 60 lat.
Na obecnym etapie, na podstawie swojej wstępnej oceny, Komisja stwierdziła, że pakiet pomocy jest konieczny i wywołuje efekt zachęty, ponieważ beneficjent nie zrealizowałby projektu bez wsparcia publicznego. Komisja ma jednak wątpliwości, czy środek jest w pełni zgodny z unijnymi zasadami pomocy państwa. Z tego powodu Komisja podjęła decyzję o wszczęciu szczegółowego postępowania, jeżeli chodzi o:
Komisja przystąpi teraz do dalszego badania w celu ustalenia, czy jej wstępne zastrzeżenia zostaną potwierdzone. Wszczęcie szczegółowego postępowania daje Polsce i zainteresowanym stronom trzecim możliwość przedstawienia swoich uwag. Nie przesądza to jednak w żaden sposób o wyniku postępowania.
Kontekst
Zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie mogą swobodnie określać swój koszyk energetyczny, warunki wykorzystania swoich zasobów energetycznych oraz ogólną strukturę swojego zaopatrzenia w energię. Decyzja o wspieraniu energii jądrowej należy do kompetencji krajowych.
Pomoc państwa na rzecz energii jądrowej może być oceniana i zatwierdzana bezpośrednio na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, który umożliwia państwom członkowskim wspieranie rozwoju niektórych rodzajów działalności gospodarczej pod pewnymi warunkami. Wsparcie to powinno być konieczne i proporcjonalne oraz nie powinno negatywnie wpływać na warunki wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.
Po wejściu w życie nowych zasad dotyczących struktury rynku energii elektrycznej w lipcu 2024 r. Komisja ocenia również zgodność z zasadami projektowania systemów bezpośredniego wsparcia cen w formie dwukierunkowych kontraktów różnicowych określonych w rozporządzeniu 2024/1747.
Wersja jawna decyzji zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.109707 w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji po wyjaśnieniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym konkurencji.
Źrodło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 18 grudnia 2024 r.