Komisja Europejska zatwierdziła polski program pomocy o wartości 1,2 mld euro, który ma wspierać inwestycje w magazyny energii elektrycznej, by wspomagać przechodzenie na gospodarkę o zerowej emisji netto. Program zatwierdzono na podstawie tymczasowych ram pomocy państwa w sytuacjach kryzysowych i w okresie transformacji („tymczasowe ramy pomocy państwa”) przyjętych przez Komisję 9 marca 2023 r. i zmienionych 20 listopada 2023 r. i 2 maja 2024 r.

Polski środek pomocy

Na podstawie tymczasowych ram pomocy państwa Polska zgłosiła Komisji program pomocy o wartości 1,2 mld euro, za pomocą którego zamierza wspierać nowo powstające magazyny energii elektrycznej o pojemności nie mniejszej niż 5,4 GWh, by wspomagać przechodzenie na gospodarkę o zerowej emisji netto. Środki na realizację programu będą pochodzić częściowo z funduszu modernizacyjnego i częściowo z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności („RRF”) po dokonaniu przez Komisję pozytywnej oceny planu odbudowy i zwiększania odporności Polski i po przyjęciu go przez Radę.

Program ma na celu zmniejszenie zależności polskiego systemu elektroenergetycznego od paliw kopalnych oraz ułatwienie płynnej integracji zmiennych odnawialnych źródeł energii z krajowym systemem elektroenergetycznym poprzez wspieranie budowy magazynów energii elektrycznej. Program będzie wspierał jedynie nowo zainstalowane magazyny o pojemności co najmniej 4 MWh, które zostaną przyłączone do sieci dystrybucyjnych lub przesyłowych na wszystkich poziomach napięcia. Projekty zostaną wybrane przez Polskę w drodze zaproszenia do składania wniosków.

Zgodnie z zasadami programu pomoc będzie kumulowana w ramach dwóch form wsparcia: dotacji bezpośrednich i pożyczek. Łączna kwota dotacji i pożyczek nie może przekraczać 45 proc. kosztów inwestycji w ramach wspieranego projektu, przy czym limit ten można zwiększyć do 65 proc. w przypadku pomocy dla małych przedsiębiorstw i do 55 proc. w przypadku pomocy dla średnich przedsiębiorstw.

Komisja uznała program zgłoszony przez władze polskie za zgodny z warunkami określonymi w tymczasowych ramach pomocy państwa. W szczególności pomoc będzie przyznawana na podstawie programu pomocy o szacunkowej wielkości i budżecie, będzie ustalana administracyjnie przez państwo członkowskie na podstawie danych dotyczących kosztów inwestycyjnych każdego wspieranego projektu i będzie przyznawana do 31 grudnia 2025 r.

Komisja stwierdziła, że polski program jest niezbędny, odpowiedni i proporcjonalny do celu, jakim jest przyspieszenie transformacji ekologicznej i ułatwienie rozwoju niektórych rodzajów działalności gospodarczej ważnych dla wdrożenia planu REPowerEU i planu przemysłowego Zielonego Ładu, zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i warunkami określonymi w tymczasowych ramach pomocy państwa.

W związku z tym Komisja zatwierdziła środek pomocy na podstawie unijnych zasad pomocy państwa.

Kontekst

9 marca 2023 r. Komisja przyjęła nowe tymczasowe ramy pomocy państwa, aby ułatwić zapewnienie środków wsparcia w sektorach, które mają kluczowe znaczenie dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto, zgodnie z planem przemysłowym Zielonego Ładu.

Tymczasowe ramy pomocy państwa przewidują następujące rodzaje pomocy, którą państwa członkowskie mogą przyznawać do 31 grudnia 2025 r. w celu przyspieszenia transformacji ekologicznej:

• środki przyspieszające wprowadzanie energii odnawialnej (sekcja 2.5) – państwa członkowskie mogą ustanowić programy na rzecz inwestycji we wszystkie odnawialne źródła energii, stosując uproszczone procedury przetargowe;
• środki ułatwiające obniżenie emisyjności procesów przemysłowych (sekcja 2.6) – państwa członkowskie mogą wspierać inwestycje w obniżenie emisyjności działalności przemysłowej w celu zmniejszenia zależności od przywozu paliw kopalnych, w szczególności przez elektryfikację, poprawę efektywności energetycznej oraz przejście na wodór odnawialny i wodór elektrolityczny spełniający określone warunki. Rozszerzono przy tym możliwości wspierania dekarbonizacji procesów przemysłowych, w których przechodzi się na paliwa wodorowe;
• środki mające jeszcze bardziej przyspieszyć inwestycje w sektorach kluczowych dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto (sekcja 2.8) – państwa członkowskie mogą przyznawać wsparcie inwestycyjne na rzecz produkcji urządzeń strategicznych (a mianowicie akumulatorów, paneli słonecznych, turbin wiatrowych, pomp ciepła i elektrolizerów oraz urządzeń do wychwytywania, wykorzystywania i składowania dwutlenku węgla), a także na rzecz produkcji kluczowych komponentów oraz produkcji i recyklingu powiązanych surowców krytycznych. Wsparcie jest ograniczone do określonego odsetka kosztów inwestycji do określonych kwot, w zależności od lokalizacji inwestycji i wielkości beneficjenta. Dopuszcza się wyższe wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także dla przedsiębiorstw w regionach w niekorzystnym położeniu, aby zapewnić należyte uwzględnienie celów w zakresie spójności. Ponadto – w wyjątkowych sytuacjach i z zastrzeżeniem szeregu zabezpieczeń – państwa członkowskie mogą udzielać większego wsparcia poszczególnym przedsiębiorstwom, jeżeli istnieje realne ryzyko przekierowania inwestycji poza Europę.

Więcej informacji na temat tymczasowych ram pomocy państwa zamieszczono tutaj.

Wersja jawna dzisiejszej decyzji zostanie udostępniona pod numerem sprawy SA.112460 w rejestrze pomocy państwa na stronie internetowej Komisji poświęconej konkurencji po wyjaśnieniu wszelkich kwestii związanych z poufnością. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym konkurencji.

Źródło: Komunikat prasowy Komisji Europejskiej z dnia 3 października 2024 r.